Q. Ennii Fragmenta



Annalium

Liber I





      Ilia Aoneae filia sororem adloquitur
      32
      Excita cum tremulis anus attulit artubus lumen,
      Talia commemorat lacrimans, exterrita somno:
      'Eurudica prognata pater quam noster amavit,
      35
      Vires vitaque corpus meum nunc deserit omne.
      Nam me visus homo pulcher per amoena salicta
      Et ripas raptare locosque novos: ita sola
      Postilla germana soror, errare videbar
      Tardaque vestigare et quaerere te, neque posse
      40
      Corde capessere: semita nulla pedem stabilibat.
      Exin compellare pater me voce videtur
      His verbis: "o gnata, tibi sunt ante ferendae
      Aerumnae, post ex fluvio fortuna resistet."
      Haec ecfatus pater, germana, repente recessit
      45
      Nec sese dedit in conspectum corde cupitus,
      Quamquam multa manus ad caeli caerula templa
      Tendebam lacrumans et blanda voce vocabam.
      Vix aegro cum corde meo me somnus reliquit.'
      Romulo auspicia data
      80
      Curantes magna cum cura cumcupientes
      Regni dant operam simul auspicio augurioque.
      **********************************
      [Hinc] Remus auspicio se devovet atque secundam
      Solus avem servat. at Romulus pulcher in alto
      85
      Quaerit Aventino, servat genus altivolantum.
      Certabant urbem Romam Remoramne vocarent.
      Omnibus cura viris uter esset induperator.
      Expectant vel uti, consul cum mittere signum
      Volt, omnes avidi spectant ad carceris oras,
      90
      Quam mox emittat pictis e faucibus currus:
      Sic expectabat populus atque ora tenebat
      Rebus, utri magni victoria sit data regni.
      Interea sol albus recessit in infera noctis.
      Exin candida se radiis dedit icta foras lux.
      95
      Et simul ex alto longe pulcherruma praepes
      Laeva volavit avis: simul aureus exoritur sol.
      Cedunt de caelo ter quattor corpora sancta
      Avium, praepetibus sese pulchrisque locis dant.
      Conspicit inde sibi data Romulus esse priora,
      Auspicio regni stabilita scamna locumque.
      Romuli nenia
      117
      Pectora diu tenet desiderium, simul inter
      Sese sic memorant, ' o Romule, Romule die,
      Qualem te patriae custodem di genuerunt !
      O pater o genitor o sanguen dis oriundum,
      Tu produxisti nos intra luminis oras.
      116
      Romulus in caelo cum dis genitalibus aevum
      Degit.
      Liber VI (fragmenta quae exstant omnia)
      Bellum cum Pyrrho Epiri rege
      173
      Quis potis ingentis oras evolvere belli?
      Tum cum corde suo divum pater atque hominum rex
      Effatur.
      Postumius apud Tarentinos
      Contra carinantes verba atque obscena profatus.
      Tarentini Pyrrhum arcessunt
      178
      Navus repertus homo Graio patre Graius homo rex,
      Nomine Burrus uti memorant a stirpe supremo.
      179
      Intus in occulto mussabant . . . . .
      Oraculum Apollinis Pyrrho datum
      174
      Aio te Aeacida Romanos vincere posse.
          stolidum genus Aeacidarum
      Bellipotentes sunt magis quam sapientipotentes.
      Proletarii armantur
      Proletarius publicitus scuteisque feroque
      Ornatur ferro, muros urbemque forumque
      Excubiis curant.
      180
      Balantum pecudes quatit: omnes arma requirunt.
      Arbores ad rogos faciendos caeduntur
      181
      Incedunt arbusta per alta, securibus caedunt,
      Percellunt magnas quercus, exciditur ilex,
      Fraxinus frangitur atque abies consternitur alta.
      Pinus proceras pervortunt: omne sonabat
      Arbustum fremitu silvai frondosai.
      Epigramma Pyrrhi in templo Tarentini Iovis
      Qui antehae invicti fuerunt, pater optime Olympi,
      Hos et ego in pugna vici victusque sum ab isdem,
      Pyrrhi de captivis reddendis praeclara sententia
      186
      Nec mi aurum posco nec mi pretium dederitis:
      Non cauponantes bellum sed belligerantes,
      Ferro non auro vitam cernamus utrique.
      Vosne velit an me regnare, era quidve ferat Fors
      Virtute experiamur. Et hoc simul accipe dictum:
      Quorum virtutei belli fortuna pepercit,
      Eorundem libertati me parcere certumust.
      Dono ducite, doque volentibus cum magnis Dis.
      Sententia ab Appio dicta
      194
      Quo vobis mentes rectae quae stare solebant 208*
      Antehac, dementes sese flexere viai?
      Sed quid ego hic animo lamentor?
      Cineas redit re infecta
      Orator sine pace redit regique refert rem.
      Cineas rem Pyrrho refert
      . . . ast animo superant atque aspera prima
          Volnera belli despernunt.
      decretum est fossari corpora telis.
      Dum quidem lmus homo Romanus toga superescit.
      Decius nepos apud Asculum se devovet
      200
      . . . . . . . . divi hoc audite parumper,
      Ut pro Romano populo prognariter armis
      Certando prudens animam de corpore mitto.
      De rebus ad Beneventum gestis
      203
      Lumen . . . . . . . . . . . . . . . scitus agaso
      205
      Vertitur interea caelum cum ingentibus signis.
      Ut primum tenebris abiectis indalbabat.
      Laus M'. Curii
      209
      Quem nemo ferro potuit superare nec auro.
      Liber VII
      Ennii de Naevio sententia
      231
          scripsere alii rem
      Versibus quos olim Faunei vatesque canebant;
      Cum neque Musarum scopulos quisquam superarat
      Nec dicti studiosus erat,
          ante hunc
      Nos ausi reserare . . . .
      Gemini Servilii amicus describitur
      210
      Haece locutus vocat quocum bene saepe libenter
      Mensam sermonesque suos rerumque suarum
      Comiter impartit, magnam cum lassus diei
      Partem fuisset de summis rebus regundis
      Consilio iudu foro lato sanctoque senatu:
      215
      Cui res audacter magnas parvasque iocumque
      Eloqueretur, et cuncta malaque et bona dictu
      Evomeret, si qui vellet, tutoque locaret.
      Quocum multa volup ac gaudia clamque palamque.
      Ingenium cui nulla malum sententia suadet
      220
      Ut faceret facinus, levis, haut malus, doctus, fidelis,
      Suavis homo, facundus, suo contentus, beatus,
      Scitus, secunda loquens in tempore, commodus verbum
      Paucum, multa tenens antiqua sepulta, vestutas
      Quem facit et mores veteresque novosque tenentem,
      225
      Multorum veterum leges divumque hominumque;
      Prudenter qui dicta loquive tacereve possit:
      Hunc inter pugnas compellat Servilius sic:
      Liber VIII
      De bello Hannibalico
      258
          postquam Discordia taetra
      Belli ferratos postes portasque refregit.
      263
      Pellitur e medio sapientia, vi geritur res, 272
      Spernitur orator bonus, horridus miles amatur.
      Haut doctis dictis certantes sed maledictis
      Miscent inter sese inimicitiam a~itantes. 275
      Non ex iure manu consertum sed magis ferro
      Rem repetunt, regnumque petunt, vadunt solida vi.
      Liber IX
      De consulatu Cethegi et Tuditani
      300
      Additur orator Cornelius saviloquenti
      Ore Cethegus Marcus Tuditano conlega
      Marci filius
      . . . is dictust ollis popularibus olim,
      Qui tum vivebant homines atque aevum agitabant,
      Flos delibatus populi suadaeque medulla.
      Fabiu Cunctatoris elogium
      Unus homo nobis cunctando restituit rem.
      Non enim rumores ponebat ante salutem.
      Ergo postque magisque viri nunc gloria claret.
      De Hannibale
      313
      . . . . mortalem summum fortuna repente
      Reddidit, e summo regno ut famul infimus esset.
      Liber X
      Bellum Maoedonicum
      322
      Insece Musa manu Romanorum induperator
      Quod quisque in bello gessit cum rege Philippo.
      326
      Egregie cordatus homo catus Aelius Sextus.
      Charopi Epirotae pastor T. Quinctium adloquitur
      Sollicitari te Tite sic noctesque diesque
      * * * * * *
      327
      O Tite si quid ego adiuero curamve levasso,
      Quae nunc te coquit et versat in pectore fixa,
      Ecquid erit praemi ?
      * * * * * *
      Ille vir haud magna cum re, set plenus fidei.
      T. Quinctius ante pugnam ad Cynoscephalas
      333
      Aspectabat virtutem legionis suai,
      Expectans si mussaret quae denique pausa
      Pugnandi fieret aut duri finis laboris.
      Liber XI
      349
      Quae neque Dardaniis campis potuere perire,
      Nec cum capta capi, nec cum combusta cremari.
      Liber XVII
      Res gestae A.V.C. 572, 573
      430
      Concurrunt vel uti venti cum spiritus austri
      Imbricitor aquiloque suo cum flamine contra
      Indu mari magno fluctus extollere certant.
      Liber XVIII
      Pugna C. Aelii tribuni; cf. Liv. xli. 4
      409
      Undique conveniunt vel ut imber tela tribuno: 43I*
      Configunt parmam, tinnit astilibus umbo
      Aerato sonitu galeae: sed nec pote quisquam
      Undique nitendo corpus discerpere ferro.
      Semper obundantes hastas frangitque quatitque:
      Totum sudor habet corpus multumque laborat,
      Nec respirandi fit copia: praepete ferro
      Histri tela manu iacientes sollicitabant.
      De se ipso
      Nos sumus Romani qui fuimus ante Rudini.
      Sicut fortis equus, spatio qui saepe supremo
      Vicit Olimpia, nunc senio confectus quiescit.
      Incertae Sedis Fragmenta
      Moribus antiquis res stat Romana virisque.
      Septingenti sunt paulo plus aut minus anni
      Augusto augurio postquam inclita condita Roma est.
      Et tum sic ut equus, qui de praesepibus fartus
      Vincla suis magnis animis abrupit, et inde
      Fert sese campi per caerula laetaque prata
      Celso pectore, saepe iubam quassat simul altam,
      Spiritus ex anima calida spumas agit albas.

Perque fabam repunt et mollia crura reponunt.

Indice Libri - Freenfo.net